Made will with daughter Maria

Date: 
November 17, 1721

Leeuwenhoek made his final will with daughter Maria. They wrote it themselves, in Antoni's hand, but did not take it to a notary until two weeks later.

Meanwhile, a week later on November 26, they added a paragraph that specified that the longer living of the two could not alter the bequests in the November 17 will, nor could the executors of this will, added in Antony's hand:

Jan van Leeuwen
Gerard van Loon
Jan de Bries

Finally, the will was amended two weeks later on November 30 in the handwriting of Maria. It states that the November 17 will was handwritten by her father and that she agreed that he should be her sole heir.

Maria added a codicil on August 7, 1732. Cornelis Pijnakker notary.

Document: 

The complete Dutch text of this will and the two additions is available in Petra Beydal's Twee Testamenten.

A copy was included in the inventory of Maria's estate on June 26, 1745, Joris Geesteranus, notary.

Jan de Bries, notary ONA inv. 2415J, fol. 596

Wij ondergeschreven Antoni ende Maria van Leeuwenhoek, vader ende dogter als genegen sijnde op nieuws van onse tijdelijke goederen te disponeren ende dat sonder persuatie van yemant ende teniet doende alle voorgaande testamenten gemaakt ende wel het testament gemaakt bij den notaris Nicolaas van der Vaart op den 26e Juni 1719 niet willend, dat deselve eenige kragt sal hebben, verklaarende wij testateuren beyde ende elk in 't bijsonder, die eerst overljdende mogte sijn, de langstlevende te nomineren ende te instituéren tot eenige ende absolute erfgenaam in alle onse na te laten goederen, soo roerende als onroerende sullen komen na te laten, sonder de langstlevende in maken van eenige staat ofte overlevering van yetwes gehouden te sijn.

Wijders verklaaren wij testatuurs te legateren aan Antoni de Molijn, een obligatie van een duysent guldens ten laste van de generaliteit ofte duysent guldens in gelt, een keuze van de executuurs ende aan desselfs suster Margareta de Molijn een gelijke obligatie van een duysent guldens; ende aan Geertruyt de Molijn de jaarlijkse vrugten ende innekomen van twee duysent ende seshondert guldens ende dat tegen drie hondert in 't jaar.

Nog verklaaren wij testatuurs te bespreeken en legateren aan Rijkje van Leeuwen een somma van vijf duysent guldens te voldoen in twee obligatiën onder de hand, als een van drie duysent guldens ende een van twee duysent guldens beyde tot laste van de voornoemde Rijkje van Leeuwen ende alsoo yemand van de legatarissen (mogte) mogt komen te overlijden, voor hare testatuurs ofte langstlevende, soo begeeren wij dat deselve legaaten genooten sullen werden, bij der selver kinderen ende descendenten, bij representatie roeders of susterskinderen.

Wijders bespreeken wij aan Maria Strik een obligatie tot laste van het gemene land ten comtoire innen delft ter Somme van twee hondert ende twee en seventig guldens capitaal.

Vorders legateren wij aan onse neef Jan van Leeuwen, soon van Catarina van Leeuwenhoek, de somma van vijf duysent guldens, hetsy in obligatiën ten laste van het gemene land of in gelt.

Ende aan Catarina van Leeuwen, dogter van Philip van Leeuwen, de somma van duysent guldens, hetsy in een obligatie van een duysent guldens op het gemene land, ten goetvinde van de heeren executuurs, hierna te noemen, en en onse begeeren is dat de legaaten sulen werden uytgekeert binnen ses weeken na het overlijden van de langstlevende van onse beyde met expresse wil en begeerte dat alle 't gen voorschreven is, ofte yets van dien geene aftrek van falcidische trebelli, anticq ofte andere portie eenigzints in regte bekent, 't sij bij versterving of andersints eenigsints eenig plaats sal hebben, als sulks expres verbiedende bij desen met verdere wil en begeerte, dat alle wegens de coulaterale successie sal moeten werden betaalt, eerst ende in 't geheel uyt onze nalatenschap.

Nog verklaaren wij testatuurs te maken ende bespreken, aan die geene die op het overlijden van de langstlevende van ons beyde voor dienstmaagt sal komen te woonen een somma van driehondert guldens in gelde boben en behalve een burgerlijken rouw.

Vorders is ons begeeren, dat wanneer het huys, (dat soo ras als de tijd vereyst) sal sijn geveylt ofte verkogt, waarin wij sijn woonende, alle de meubile goederen, uytgesondert gout, ende silver en juwelen, sullen werden verkogt vóór de de huysinge ende het silver ende juweelen ten meesten voordeele van onzen boedel ende goetvinden van de heeren executuurs, ende sal men alle de effecten, die na aftogte van de legaaten sulen overschyeten, brengen ter Weeskamer deser stad onder de administratie en dat soo ras als het doenlijk sal sijn, ende sullen de vrugten van die goederen die men jaarlijks komen te profiteeren na aftogte van salaris en laste voor een vierde deel jaarlijks betaalt werden aan den heer Jan van Leeuwen en bij desselfs afsterven aan desselfs soon, ende bij derselver overlijden geen wettige kinderen nalatende, sullen de capitale goederen komen op derselver naaste vrunden van vaders sijde ende voor het tweede vierde deel aan Catarina van Leeuwen, dogter van Philip van leeuwen, ende ij derselver overlijden sullen de jaarlijkze vruchten komen op derselver kinderen, ende dese kinderen gekomen sijnde tot hare mondigen jare  ofte huwelijsen staate, sullen de goederen los zijn, ende het derde vierde part van de jaarlijkse vrugten aan doctor Antoni de Molijn ende op het afsterven van de geseyde Molijn sullen de goederen los zijn op derselver kinderen, als deselve sullen gekomen sijn tot hare mondige jare ofte huwelijkse staate ende het laatste vierde deel van de jaarlijkse vrugten sal genieten Jan Haaxman, soon van Maria Molijn, ende na het afsterven van de geseyde Jan Haaxman, sullen de goederen los zijn, als de kinderen tot hare mondigen dage gekomen zijn.

Vorders is ons begeeren dat alle de vergroote glazen geene uytgesondert, die in het cabinet leggen ende meest in cantoortgens sijn opgehouden met haar comptoirtjens sullen werden op den inventaris gebragt, sonder dat men yder in 't particulier sal op den inventaris te brengen, in een koffer of kist met de gereedschappen, zullen opgeslooten ende versegelt te werden, om tijd ende wijle, na de doot van de langstlevende, soo deselve nog in wesen sijn, in een bondel te verkoopen ten genoege van de heeren executuurs, ende ten meesten voordeel van de nalatenschap.

Ook is ons begeerte, dat men in een kist ofte koffer sal opsluyten alle de ongedrukte schriften ende brieven, bij mij Leeuwenhoek zijn geschreven rakende mijne ontdekkinge, nevens tien gesnede koopere plaaten, behoorende tot eenige ongedrukte brieven, waarvoor men seer na vijfhondert guldens heeft betaalt, alsmede de vertalinge in 't latijn, daar men een hondert ende seventig guldens voor betaalt heeft ende dat soo lange als den (schelm) Adriaan Beman in 't leven is, ende en sullen die brieven ende die naderhand nog geschreven sijn, ook niet mogen gedrukt werden bij desseelfs soon ofte nabestaande.

Vorders is ons begeeren, dat de langstlevende van ons beyde sodanige legaaten mogen maken als het ons goetdunken sal, ende de heeren executuurs aan te stellen ofte te nomineren als de langstlevende oordeelen ende goetdunken sal, ende dat dezelve staat sullen grijpen alsof die met ons beyde waaren aangestelt, ende men sal de hier vooren genoemde legaten niet mogen verminderen maar wel vermeerderen.

Ook imede is ons begeeren, dat aanstonts na het overlijden van de langstlevende de kassen en kisten sullen werden versegelt door de heeren executuurs ende dat de effecten niet uyt den sterfhuyse werden vervoert, dan na de Weeskamer deser stad,

Ende wat belangt de turf ende branthout die sal men niet verkoopen, maar presenteren deselve aan diegeene, die de heeren executuurs sullen oordeelen wel te wesen.

Belangende de drie stukken schilderijen, sijde conterfeytsels van de Uytenbroeken, als man en vrouw, en soon, sal men toesenden aan de heer Adriaan Swalmius, als sijnde de naaste van de familie van de Uytenbroeken.

Vorders is ons begeren, dat de heeren executuurs hierna onder de hand ofte op de rugge van dese te stellen, yders voor haar administratie ende vacatie in desen boedel soo verre verrigt, dat legaten sullen utgereykt end de effecten ter Weescamer sullen wesen overgelevert, genieten sullen de somma van twee hondert ende vijftig guldens, ende sal ook de notaris die in desen oedel gebruykt werd, mede genieten de somma van twee hondert ende vijftig guldens, mits dat denselven niets en zal mogen declareren ten laste deses boedels, hoe die ook zoude mogen genaamt werden.

Nog begeeren, wij dat alle de respective legatarissen aan de heeren executuurs, sullen werden gegeven, behoorlijke quitantie, innehoudende een volkome vergenoeginge en dankbaarheyt voor het gelegateerde op peene, dat alle diegeene dewelke weygerig sijn in soodanige quitantie ten behoeve van de heeren executuurs te geven sullen versteeken sijn, van alle hetgeene bij ons testatuuren aan sodanige gelegateert ofte besproken is, en sal soodanige portie komen op derselver naaste vrunden, en in kas onder de legatarissen ofte anders eenige dispuiten, ofte verschillen mog ontstaan, hetgeene wij hoopen van neen, soo willen en begeeren wij testatuure dat die dispute ende verschillen sonder eenige regtspleginge ofte processen dienaangaande mogen moveren sullen moeten werden verleven aan de uytspraake van de ed, heeren van de geregte heer Schepenen deser stad delft, sonder de minste verder provocatie aan den ed. hoe ofte andere regtbanken.

Ende sullen de heeren executuurs bij het overlijden van een van deselve een ander bequaam persoon mogen in haar plaatse te stellen met gelijke magt ende authoriteit, sonder dat yemand uyten de executuurs met haar nalatenschap sal hebben te bemoeijen, soo met het sterfhuys ofte de begrafenisse en speciaelijk  ook dat op het overlijden niet en sal mogen versogt werden ofte in het sterfhuijs komen doctor Antoni de Molijn nogte desselfs kinderen Margaretha de Molijn getrouwt met Arnoldus van den Heuvel, mitsgaders Geertruyt de Molijn, nog yemant van de descendenten van Jan Molijn ende dit alles directelijck ofte indirectelijck, om redenen ons tetstatuuren daar toe moverend, met versoek dat de executuurs van dese hare uyterste wille na het overlijden van de laatststervende van hen, aanstonds aan doctor Antoni de Molijn ende sijn susters, alsook aan Jan Haaxman, gelieven te geven en extract uyt dit haarluyder testament - meldende dat sijluyden haar met haarluyder tetstament meldende, dat sijluyden met het sterfhuijs ende nalatenschap niet en sullen mogen bemoeyen, ende sigmet de legaten aan haar gemaakt moeten vergenougt houden en soo syluyden met het extract niet tevreden mogten sijn, sal haar een copie van het testament werden gegeven tot haren kosten.

Eyntelijk verklaaren wij testatuurs aan haar te reserveeren de magt en faculteit om dit haar testament te mogen veranderen, ende legaaten te maken, soodanig als wij testatuuren, ofte de langstlevende van ons beyde, hetsy voor notaris en getuyge, ofte onder de hand bij ons beyde ofte de langstlevende te onderteekenen, sodanige kragt sal hebben, alsof het voor notaris ende getugen was gepasseert.

In Delft den 17e November 1721
Antoni van Leeuwenhoek
Maria van Leeuwenhoek

Sources