Made will; he and daughter Maria universal heirs

Op Huyden den elfden February seventienhondert en twaalf compareerde voor mij Jurjanus van der Cost, notaris bij den Hove van Holland geadmitteert, binnen Delft residerende, ende voor de naargenoemde getuygen, de heer Anthony van Leeuwenhoeck ende desselfs dogter Marija van Leeuwenhoeck, woonagtigh aen de westsyde van de Hypolitusbuyrt, alhier, mij Notaris bekent, sijnde sij comparanten gesont van lichaam gaande en staande, haar verstant ende memorie wel gebruykende, soo ons opentlijck bleeck.

Ende verclaarden sij testateuren niet gaarne uyt dese werelt te willen scheyden sonder alvorens van de tijdelijcke goederen, hun luyden van God Almagtigh verleent, te hebben gedisponeert en t'selvige dan soo (soo sij seyden) sonder inductie, misleydingh ofte persuasie van ymant, doende bij desen, soe verclaarden sij testateuren eyde ende elx van hun alvorens te recoceren, cassere, doodt ende te niet te doen alle voorgaande testamenten, codicillen, ofte andere acten van uyterste willen, bij hun testateure, t'sij alleen ofte ende benevens ymant anders, voor dato dese opgeregt, verleden ende gepasseert en dat met alle poincten en clausulen daar inne begrepen, niet willende dat alle deselve ofte enige van dien de minste cragt ofte effect sullen sorteren, maar alle wesen nul dood en van geender waarden, ende nu van nieuws disponerende.

Soo verclaarden sij testateuren beyde en elx van hun, die den eerst overlijdende mogte sijn den langstlevende te nomineren en te institueren tot enige en absolute erffgenaam, in alle de goederen, soo roerende als onroerende, actien en crediten, die den eerst stervende van hun metter dood sal comen te ontruymen ende naar te laten, als de selve daar inne nominerende en instituerende bij desen, sonder dat den langstlevende (soo sulx nodig soude mogen sijn) in het maaken van enigen staat of inventaris, veel min in het stellen van enige de minste cautie voor enige uytkeringe of opleveringe van ytwas, het sij wat sulx mogte sijn, of onder hoedanigen benaminge sulx hieronder mogte staan uytgedruckt gehouden ofte verpligt sal sijn als sulx wel uytdruckelijck verbiendende en remitterende bij desen.

Wijders verclaarden sij terstateuren te legateren aan Docter Anthony de Molijn een obligatie van twee duysent vijfhondert guldens capitaal, tot laste van de Generaliteyt, als ook aan desselfs suster Margareta de Molijn, in huywelijk hebbende Arnoldus van den Heuvel, een oligatie van thienhondert guldens capitaal, tot laste van 't gemene landt van Hollant en West Vrieslant, ten comptoire binne Delft.

Aan Geertruyt de Molijn de jaarlijxe vrugten en innecomen van sodanigen somma van ses en twintgh hondert gulden capitaal, als ten behoeve van hun testateuren, ten laste van het weeshuys deser stadt, jegenwordigh in twee distincte obligatien als één van twee duysent, ende ander van seshondert guldens capitaal, op interest tegens 4 per cento, is lopende met bijgevoegt versoeck, dat de heeren regenten van den voorschreven huyse de geseyde twee obligatien niet en gelieven te lossen gedurende het leven van de voornoemde Geertruyt de Molijn, maar haar jaarlijx in eygen handen de voorschreven renten gelieven te betalen, en in cas de voornoemde heeren regenten gedurende het leven van de gemelte Geertruyt de Molijn de voorschreven capitalen onder haar behouden ende de betalinge der interesse gedurende de selve tijd continueren. Soo verclaarden sij testateuren in soodanige gevalle, hetsij de voornoemde Geertruyd de Molijn voor ofte na den laatsten van haar testateuren mogte comen te overlijden, het capitaal van de selve obligatie van ses hondert guldens te legateren en te maken aan het voorschreven weeshuys alhier ende belangende de andere obligatie van twee duysent guldens capitaal, verclaarden sij testateuren dat na et overlijden van de voornoemde Geertruyd de Molijn sal komen op Docter Anthony de Molijn, voor de eene helft en aan Jan Haaxman, soon van Marya de Molijn, voor de wederhelft als het selve aan haar luyden legaterende bij desen, behoudelijk dat de selve obligatien soo lange de geseyde Geertruyd de Molijn in 't leven sal sijn, sullen moeten berusten en in bewaringe blijven, en in handen van die geene die de testateuren op het gros van dese met haar eyge handen sullen tekenen.

Nogh verklaarden sij testateuren te legateren en te bespreecken aan den voornoemde Jan Haaxman een obligatie van twee duysent vijf hondert guldens capitaal, te laste van de generaliteyt voornoemt, mitsgaders nogh een obligatie van thien hondert guldens capitaal tot lasten van 't gemene landt van Holland voornoemd, ten comptoire binnen Delft.

Item vercaarden sij testateuren te legateen aan Docter Anthony van Leeuwen, sijn levenlang gedurende, de vrugten en renten van twee obligatien, staande ten laste van Rijkje van Leeuwen, huysvrouw van Jan van Leeuwen, als één van drie dusent guldens capitaal, en d'andere van twee dusent guldens capitaal, eyde lopende op interesse iegens vier gulden van 't hondert in 't jaar. makende sij testateuren verders bij aldien den voornoemde Docter Anthony van Leeuwen op sijn ovelijden, wettige kind, kinderen of descendenten mogte comen naar te laten den eygendom van de selve twee obligatien aan de selve kind, kinderen of descendenten, die den selven docter Anthony van Leeuwen op sijn overlijden sal comen na te laten, ende bij aldien den selven Docter Anthony van Leeuwen sonder wettige kind, kinderen of descendenten naar te laten mogte comen te overljden, soo sal den eygendom van de voorschreven efecten comen op Jan, Philip en Rijkje van Leeuwen bij der selver ofte ymant van hun, voor overljden, op desselve nagelaten kind, kinderen en descendenten. Met verder versoek van haar testateuren dat de gemelte Rijkje van Leeuwen ofte één van hare broeders Jan ofte Philips van Leeuwen, de gemelte vijf duysent capitaal op interesse als voren, ten haren lasten gelieven te houden soo lange den gemelten docter Anthony van Leeuwen in leven sal sijn, om de voorschreven somma van twee hondert guldens jaarlijx aan hun te connen voldoen, dogh bij aldien deselve Rijkje van Leeuwen ofte hare broeders niet genegen mogten sijn de voorschreven somma ten haren lasten te houden, waarvan deselve liever wilden sijn ontslagen, soo begeerden sij testateuren dat het voorschreven capitaal sal moeten werden afgelost in handen van die gene die het de executeurs hier nagenoemt sullen ordonneren, om door den selven te werden beleyt 't sij op obligatien op 't gemene landt, 't sij op lijfrenten, ten lijve van den voornoemde Docter Anthony van Leeuwen, in 't geheel ofte ten dele, sodanigh en in dien voegen als het sele executeurs sal gelieven en welgevallen en welcke obligatien ofte lijfrenten sullen blijven berusten onder de selve executeurs ende jaalijxe vrugten naar aftogte van alle 100 en 200 penning, die daar op mogten comen gestelt te werden, als mede generalijk van alle nodige oncosten daar omtrent vallende aan den voornoemde Anthony van Leeuwen, door de selve executeurs werden uytgereykt.

Nogh verclaarden sj testateuren te bespreecken an Rijkje van leeuwen, de somma van vijff duysent guldens te voldoen in gelde ofte obligatien tot laste van 't gemene landt van Hollandt, ter keure van haar testateuren geinstitueerde erffgenamen, hier naar genoemt, de selve obligatien te rekenen tegens 100 ten 100, soo die voormaals sijn beleyt ende soo ymant van alle legatarissen, hier voore gemelt mogte comen te overlijden voor haar testateuren ofte de langstlevende van hun, soo sullen de selve legaten getrocken en genoten weden bij der selver ind, kinderen en descendenten, ende die mede ontbrekende op der selver legatariisen, susters ofte broeders die de selve legatarissen sullen hebben nagelaten.

Verders verclaarden sij testateuren nog te legateren en te bespreeken aan de narvolgende personen namentlijk

Aan den advocaat meester Adriaan Swalmius een oligatie van vijff hondert guldens capitaal ten laste van 't gemene landt van Hollandt ten comptoire binnen Delft.

Aan Marya Strick, weduwe van ... (Guldenarie) en obligatie ten laste als voren ten comptoire binnen delft, ter somma van twe hondert ent seventigh guldens capitaal.

Aan Rijkje van Leeuwen voornoemd en paar grote gedreve silvere candelaren met een silvere snuyter, als ook nogh en silver scheck taljoor.

Aan Jan van Leeuwen een silver schenck taljoor, ten dele vergult als mede twee silvere candelaren bij den heer testateur gedaan maken van silver, dat door hem selfs ut mineraal is gearbeydt.

Alsmede nogh aan Philips van Leeuwen een silver schenck taljoor, met twee viercante silvere candelaren en snuyter en snuyterbak daartoe behorende.

Alle welcke vorenstaande gemaakte legaten voor de executeurs hier naar te noemen, sij testaeuren wilden ende begeerden dat sullen werden uytgereijct, voldaan ende betaalt binnen ses weecken naar het overlijden van den laast stervende van hun beyden met expresse wil en egeerte dat van alle het gebe voorschreven is ofte ytwes vandien, geen aftreck van falcialie, trebellianiq of anderzsints enigsints plaats sal hebben, als sulx expresselijk verbiendende bij desen met verder wil en egeerte dat alle het gene wegens de collaterale successie sal moeten betaalt werden eerstelijk en in 't geheel sal moeten betaalt werden uyt haar testateuren gehele naarlatenschap een fatsoenlijcke burgerlijcken rouw.

Wijders verclaarden sij testateuren in alle haare verder naar te laten goederen, soo roerende als onroerende, actien en crediten, nietwes uytgesondert, en die den langstlevende van hun testateuren op sijn ofte haar overlijden, metter doodt sal comen te ontruymen en naar te laten, ende naar afogte van alle het gene voorschreven is, sal comen over te schieten, tot sijn ofte haar erffgenamen te nomineren en te institueren soo als sij verclaarden te nomineren en te institueren bij desen de voornoemde Jan ende Philips van Leeuwen, hiervore gemelt, kinderen van Catharijne van Leeuwenhoeck. Omme de selve goederen in eygendom te besitten, behoudelijck en onder dese speciale conditie dat het den langstlevende van hun testateuren, vrij sal staan en altoos en ten allen tijden de magt sal hebben, hetsij dat de voornoemde Jan ende Philps van Leeuwen mogte comen te overlijden, hetsij dat de selve nogh in leven mogen sijn, sodanige andere erffgenamen in haar plaatse te noemen en te stellen, mitsgaders nog sulcke legaten wegh te maken als het de langstlevende van haar beyden raadsaam oordelen ende goedduncken sal uytgesondert, dat de legaten hier voren gemelt stant sullen moeten grijpen sonder dat de selve sullen mogen vermindert, maar wel vermeerdert worden.

En bij aldien het mogte gebeuren dat de langstlevende van hun testateuren ymant anders ofte andere personen in plaatse van de voornoemde Jan ofte Philips van Leeuwen, tot erffgenaam ofte erffgenamen door de langstlevende wierde genoemt ende geinstitueert, soo sullen in sodanigen geval de voornoemde Jan ende Philips van Leeuwen elx ende yder van hun uyt de gereedste na te laten goederen en effecten van den langstlevende van hun teateuren trecken en moeten genieten een somma van vijff duysent guldens in gelde ofte obligatien op 't gemeene landt van Hollandt ter keure van den langstlevende te rekenen tegens 100 ten 100, soo die eertijds sijn beleyt ende voorschreven uytkeringen moeten geschieden binnen drie maanden naar het overlijden van denselven langstlevende van haar testateuren.

Wijders verclaarden sij testateuren dat bij de executeurs hier naar genoemt, terstont naar de begraffenis van den laastoverlijdende van hun en sooras sulx doenlijk is, sal moeten werden gemaact staat en inventaris van haar nagelaten boedel en goederen, en verders eer tot de scheydinge en verdeylinge van dien werd getreden, dat het huys ende erve waarinne de testateuren althans sijn wonende door de selve executeurs in des stads doele alhier, publycq sal worden geveylt ende niet voor de huysinge dogh het huys in 't Oosteynde als mede dat aan de Langendijk, voor deselve huysinge.

Nogh wilden sij testateuren dat alle den inboedel en huysraadt. mitsgaders ongemunt, gout en silver dat de langstlevende sal comen na te laten, onder de bij haar gestelde erfgenamen sal werden verdeelt, sonder dat daarvan enig boelhuys sal mogen werden gehouden, als het selve verbiedende ij desen alleenlijk, sal enige rommelingen die de erffgenamen niet dienstig is mogen werden vercogt, dogh niet voor het sterffhuys van de laast stervende van haar testateuren, maar wel op het gemene boelhus deser stadt.

En wat aanbelangt de drie conterfeytsels hangende inde camer bover de cas deselve sullen worden gepresenteert aan den advocaat Adriaan Swalmius, als sijnde de naaste van de familie de Uiyttenbroecken en soo die niet genegen was om deselve te aanvaarden ende in waarden te houden soo begeerden sij testateuren dat den selve schilderijen aan stucken sullen werden gebroocken en verbrandt.

Wat aanbelangt de turff en brandhout, egeren sij testateuren dat door de executeurs sal werden gegeven daar sij oordelen sulx wel besteet te sijn.

Nog wilden en begeerden sij testateuren dat door alle de respective legatarissen en bij haar geinstitueerde erffgenamen aan de ij haar testateuren te stellen en hier naar te noemen executeurs sal werden gegeven en ter hand gestelt een behoorlijcke quitantie, met insertie van volkomen genoegen en danckaarheydt, voor het respectielijk gelegateerde en gemaacte aan de testateuren ofte dat alle die geene de welke weygerich sullen sijn, in sodanigen quitantie te ehoeve der selve executeurs te geven, sullen versteken sijn van alle het geene bij haar tetateuren aan den sodanige odte sodanigen is gelegateerd, gemaakt ofte besprooken en sal der sodanigen portie in dien gevalle komen  op den selver broeders ofte susters die volkomen genoegen sullen tonen en sodanigen dankbaarheyt in haar quitantie etuygen. Ende in cas uyt dese makinge onder de erffgenamen ofte legatarissen, enige dispuyten ofte verschillen mogten comen te ontstaan (t' geen sij testateuren verhoopten van neen) soo wilden en begeerden sij testateuren dat de voorseyde dispuyten en verschillen, sonder eenige regtspleginge ofte processen dien aangaande mogen moveren, sullen moeten werden verbleven aan de uytsprake van de edel agtbare heeren schepenen deser stadt, sonder enige de minste verdere provocatie aan de edele hove ofte Hogen rade van Hollandt, ofte andere regtbancken.

Wijders verclaarden sij testateuren ende wel specialijk den laast overlijdende van hun tot executeurs van dit haar testament en uytterste wille te nomineren ende te institueren, den voornoemde Jan en Philips van Leeuwen, soo als sij de selve verclaren te nomineren en te institueren bij desen en dat met sodanige magt en authoriteyt als enige executeurs naar regten is competerende, specialijk mede omme haar soo roerende als onroerende goederen te mogen vercopen, veraliniëren en transporteren sonder enige nader last ofte autorisatie te behoeven met magt voor den langstlevende omme bij voor overlijden van ymant van haar een ander bequaam persoon met geijke magt en autoriteyt in des selfs plaatse te mogen en moeten surrogeren, sonder dat hem ymant buyten de voorschreven, genomineerde ofte surrogeerende executeurs met haar testateurs ofte wel des langst levendens naarlatenschap sal hebben te emoeien ten dien ende daarvan mede excuserende en reverentelijk, soo veel des nodigh secluderende de edel agtbare heeren weesmeesteren en weescamer deser stadt.

En voorts alle andere heeren weesmeestren, weescamers en geergten, daar het sterfhuys van haar testateuren mogte comen te vallen, met verdere wille dat haar nymant buyten de voorschreven executeurs met het sterffhuys ofte de begraaffenisse van haar testateuren  sal hebben te bemoejen specialijk ook dat op het overlijden en begraaffenisse van den langstlevende van hun beyde niet sal mogen worden versogt nogte in het sterffhuys mogen comen: docter Anthony de Molijn, nogh sijne kinderen Marya de Molijn, getrouwt met Arnoldus van den Heuvel ofte den gemelden van den Heuvel, mitsgaders Geertruyt de Molijn, nogh ymant van de descendentenen van Jan de Molijn, en dit alles directelijk nog indirectelijk om redene soo sij Tetstateuren beyde verclaarden haer daar toe moverende met versoek dat de executeurs van dese hare uytterste wille na het overlijden van de laast stervende van hun, aanstonts aan Docter Anthony de Molijn ende sijne susters, als oock aan Jan Haaxman gelieven te geven een extract uyt dit haar luyder testament, meldende dat sij luyden haar met met haar testateuren sterffhuys en naarlatenschap niet sullen mogen bemoeien, en sig met de legaten aan haer gemaact moeten vergenoegt houden. En soo sij luyden met het selve exrtact niet te vreden sijn, sal haar een copye authentiek van 't gehele testament mogen werden gegeven dogh tot haren kosten.

Eyndelijck verclaarden sij testateuren aan haar te reserveren de magt en faculteyt om dit haar testament te mogen veranderen, vermeerderen en verminderen, legaten te maken of te vernietigen, af en toe te doen, sodanig als sij te raden sullen werden, t'sij voor notaris en getuygen, t'sij onder de handt ofte ook op het gros van dese bij haar edelen te tekenen, willende sij testateuren dat alle het gene uyt cragte deses sal bevonden werden sodanigh gedaan te sijn, sal gehouden werden van die kragt en waarde als of het selven in desen van woorde tot woorde stont uytgedruct.

Alle het gene voorschreve is, eerst soo uyt mondelinge als schriftelijcke instructie van de testaeuren geschreven en daar naar door mij notario haar edele duydelijk en van woorde tot woorde voorgelesen ende bij haar edele (soo sei seiden) wel verstaan sijnde, soo verclaarden sij testateuren gesamentlijk ende elx van hun dat het selve haar luyder testament en uyterste wille t'geen sij luyden wilden ende begeeren, dat naar hun overlijden volkomen stat grijpen ende effect sal sorteren t'sij als testament, codicil ofte andere soorte van uyterste wille soo als het selve best naar regten ende costuymen deser landen sal bestaan.

Ende versogten sij testateuren hiervan kennisse gedragen en instrument gelevert te hebbben in forma.

Aldus verleden ende gepasseert binnen Delft ten huyse van den testateuren ter presentie van Harmanis Coejemans en Pieter Pols, als getuygen hiertoe versogt.